Dlaczego matematyka jest potrzebna architektowi?

 Jeśli chcesz zostań sławnym architektem, budowniczym, bądź konstruktorem, powinieneś przyłożyć się do nauki matematyki. Czy wiesz, jak tę wiedzę i umiejętności wykonywania obliczeń wykorzystać? Utalentowany inżynier dzięki niej może zostać wynalazcą.

Każdy z nas zna popularną kostkę drogową, zwaną trylinką. Oczywiście wynalazł i opatentował ją Władysław Tryliński od nazwiska którego została tak nazwana. Pomysł na trylinkę zrodził się podczas obserwacji robót w kamieniołomach, gdzie przy obróbce kamienia powstawało sporo nieprzydatnych odpadów. Prawdopodobnie wtedy zrodził się pomysł, by te niepotrzebne ułomki skalne układać na dnie sześciokątnych form i zalewać je betonem, a z tak uzyskanych płyt budować nawierzchnie dróg.  

I teraz najciekawsze!

Sześciokątny kształt płyty był wynikiem obliczeń matematycznych i obserwacji praktycznych. Z obliczeń wynikało, iż obwód sześciokąta jest o 7,5 procent mniejszy niż kwadratu o tej samej powierzchni, a to z kolei przekładało się na długość spoin między płytami, którą trzeba wypełnić. Z obserwacji praktycznych wynikało, że płyty kwadratowe z biegiem użytkowania, w wyniku działających na nie sił, często „traciły” rogi, co i tak prędzej czy później nadawało im kształt mniej lub bardziej zbliżony do sześciokąta. Jednocześnie w nawierzchni powstawały niekorzystne koleiny wzdłuż prostych, podłużnych spoin. Zjawisko to nie ma miejsca w przypadku nawierzchni z trylinki, gdyż nie występują na niej proste spoiny. 

Wielkość płyt betonowych w opisie patentowym określono: bok 20 cm, grubość 10 cm i waga 24 kg oraz trylinki mniejsze o boku 15 cm i wadze 15 kg. Grubość płyt można było zwiększyć do 12 cm, by dostosowywać je do przewidywanego natężenia ruchu. Po latach prób i doświadczeń optymalnym na drogi okazał się sześciokąt o boku 20, grubości 15 cm i wadze ok. 35 kg. Płyty o grubości 12 cm stosowano głównie na mostach, by zmniejszyć na nich obciążenie lub podjazdach.

Mimo upływu lat trylinka jest obecnie często wykorzystywana do układania bardzo równych i nośnych nawierzchni. Nowoczesne trylinki są dokładniej wykonane, a ich układanie bardziej zmechanizowane.

Na podstawie: GDDKiA